کاربرد کربن اکتیو در داروسازی بسیار متنوع است و به دلیل ساختار متخلخل و سطح بسیار بالا توانایی جذب مواد شیمیایی را دارد. کربن اکتیو با ایجاد پیوندهای واندروالسی باعث می شود مولکول‌های مختلف به هم بچسبند و آنها را در منافذ خود به دام بیاندازد. کاربردهای زغال فعال شامل تصفیه اسیدهای آمینه، بیودیزل، گلیسیرین، اسیدهای معدنی و مواد فعال دارویی (API) است. بازیافت حلال همچنین یک کاربرد مهم برای کربن فعال، چه در صنایع شیمیایی و پتروشیمی و چه در کارخانه های چاپ و تولید جوهر و رنگ است. یکی از کاربردهای کربن فعال در صنایع پتروشیمی تصفیه آمین و گلیکول، حذف آلاینده ها از سیستم های اسکرابر گاز است.
انواع کاربردهای کربن اکتیو در داروسازی
- کربن اکتیو برای حذف ناخالصی ها و رنگ و بوی نامطلوب از مواد اولیه برای تولید دارو که می تواند باعث افزایش خلوص مواد اولیه و در نتیجه کیفیت محصول نهایی شود.
- کربن اکتیو می تواند برای تصفیه محصولات در حین بدست امدن دارو مورد استفاده قرار بگیرد و برای جذب ناخالصی ها و بهبود کیفت محصولات استفاده شود.
- کربن اکتیو می تواند برای تصفیه محصولات نهایی در دارو مورد استفاده قرار بگیرد تا باقی مانده ناخالصی ها را حذف کند.
کاربردهای کربن فعال خوراکی در پزشکی
1- پودر کربن خوراکی را می توان برای تولید داروهای ضد اسید و داروهای کاهش‌دهنده کلسترول مورد استفاده قرار داد.
کربن فعال به دلیل توانایی جذب بالای مواد قادر است در کاهش سطح کلسترول خون نقش مهمی داشته باشد. با توجه به اینکه اسیدهای صفراوی در روده، باعث کاهش جذب کلسترول از غذا می شوند این اسیده ها برای جذب چربی در روده ضروری هستند و با کاهش آنها بدن انسان مجبور است از کلسترول برای تولید اسیدهای صفراوی جدید استفاده کند.
نکات مهم برای مصرف کربن فعال در پزشکی
- کربن فعال نمی تواند به صورت انتخابی هر کدام از مواد را جذب کند و ممکن است جذب تمامی مواد مغذی بدن را شامل شود که می تواند یک تهدید محسوب شود.
- کربن فعال به عنوان یک راهکار و درمان بلند مدت نیست و می تواند سطح کلسترول را به صورت متوقتی کاهش دهد که با قطع مصرف دوباره سطح کلسترول بالا می رود.
- زغال فعال می تواند باعث ایجاد تداخل دارویی شود بدین صورت که با مصرف همزمانی زغال فعال و داروی مورد نظر، آن را جذب نموده و اثرات دارو را خنثی کند.
- خطر آسپیراسیون در صورت استفاده از کربن فعال به صورت پودر، باید دقت شود تا ذرات آن وارد مجاری تنفسی نشود.
توصیه‌های پیشنهادی برای کاهش کلسترول به شکل مناسب
- استفاده از تغذیه سالم و کاهش مصرف چربی اشباع و ترانس
- استفاده از فیبر و میوه‌ها و سبزیجات
- پیوستگی در ورزش روزانه حداقل به مدت 30 دقیقه
- کاهش وزن در صورت اضافه وزن داشتن
2- کاربردهای کربن فعال به دلیل خاصیت جذب بالای خود، در برخی روش‌های دیالیز و پاکسازی خون کاربرد دارد.
کربن فعال در دیالیز و پاکسازی خون موثر است اما این روش برای همه پیشنهاد نمی شود و تحت شرایط خاص و مشخص باید مورد استفاده قرار بگیرد. با استفاده ز زغال فعال می توانید جذب سموم و مواد زائد را از بدن با استفاده از پیوندهای ضعیف فیزیکی، مواد سمی، داروهای اضافی و برخی متابولیت‌های مضر از خون جذب کنید. کربن فعال می تواند به کاهش بار کاری کلیه در حذف مواد زائد کمک کند. زغال فعال می تواند به بهبود عملکرد دیالیز و حذف موثرتر مواد سمی کمک کند. همچنین، در دیالیز پلاسمایی، که پلاسما از خون جدا می شود و سپس تصفیه می گردد. ممکن است از کربن فعال برای حذف برخی مواد سمی از پلاسما استفاده شود. علاوه بر این، روش های دیالیز پیشرفته مانند همودیافیلتراسیون و هموپرفیوژن، از کربن فعال به عنوان بخشی از فیلترهای دیالیز استفاده می‌شود.
3- کربن اکتیو به عنوان درمان مسمومیت برای انسان و حیوانات می تواند به شکل های مختلف از جمله قرص مورد استفاده قرار بگیرد. در این حالت کربن فعال با جذب سموم در دستگاه گوارش، از جذب آنها به جریان خون جلوگیری می‌کند و به این ترتیب باعث عدم آسیب به اندام‌های داخلی بدن می شود.
4- یکی از کاربردهای کربن فعال جذب مولکول‌های بو به درون منافذ خود است. این فرآیند می تواند برای جذب، بوی نامطبوع زخم مناسب باشد. برخی از پانسمان‌های زخم را آغشته به ذرات کربن فعال می کنند این پانسمان ها با جذب بو، محیط زخم را تمیز تر و قابل تحمل تر می‌کند. ممکن است کربن فعال به صورت پودر بر روی زخم پاشیده شود تا بوی بد را کاهش دهد.
مزایای استفاده از کربن فعال در زخم
- اصلی ترین مزیت کربن فعال کاهش بوی بد و نامطبوع زخم است.
- کربن فعال می تواند ترشحات زخم را نیز جذب کند.
نکته :
توجه داشته باشید برای خرید کربن فعال خوراکی به منظور مصارف دارویی لازم است موارد بسته بندی و دستورالعمل های مصرف را به دقت رعایت کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. ضمن اینکه کربن فعال خوراکی به دلیل میزان جذب بالا در هر بار استفاده می تواند آلاینده ها را نیز جذب کند. اگر هنوز تردید دارید که کربن فعال از کجا بخریم؟ می توانید از طریق همین لینک پست مورد نظر را ببینید.
مزایای استفاده کربن اکتیو در داروسازی
- در داروسازی با استفاده از کربن اکتیو می توان طیف وسیعی از مواد را از جمله ترکیبات آلی، معدنی و رنگی جذب نمود.
- به دلیل ایمنی بالا و خنثی و غیر سمی بودن کربن فعال خوراکی به راحتی و بدون نگرانی می توان از آن برای کاربردهای خوراکی و دارویی استفاده کرد.
- تصفیه دارویی با استفاده از کربن اکتیو نسبت به سایر روش ها هزینه زیادی ندارد.
- سهولت استفاده در کربن فعال باعث می شود بتوان از آن در فرایندهای تولید دارو به صورت با کیفیت و ایمن از آن بهره برد.